“Mae holl hanes eu hymdrechion i oroesi’r hunllef i’w ganfod yn llawn rhwng cloriau cyfrol newydd Heini Gruffudd,” meddai datganiad o’r wasg.

“Ceir hanes ysgytwol llofruddiaeth mam Kate Bosse-Griffiths, hunanladdiad ei modryb ac erlid y teulu i bob cwr o’r byd – hanes na fyddai’n bosib ei adrodd oni bai am y mil a mwy o ddalennau a gadwyd ym meddiant y teulu, yn llythyrau a dyddiaduron, yn ysgrifau a dogfennau. Ceir straeon o ddioddef ac arwriaeth, caru a chasáu, marwolaeth a goroesiad,” meddir.

Mae’r ddiweddar Kate Bosse-Griffiths a fu farw yn Abertawe fis Ebrill  1998 yn enw cyfarwydd yng Nghymru.

Fe’i ganwyd  Wittenberg-am-Elbe, Yr Almaen, yn ferch i Iddewes. Yr oedd ei thad yn geinicolegydd amlwg.

Er iddi raddio ac ennill doethuriaeth yn y Clasuron ac Eifftioleg collodd ei swydd yn adran Eifftoleg ac Archaeoleg Amgueddfa Berlin pan sylweddolwyd bod ei mam yn Iddewes gan beri iddi symud i Brydain lle cafodd swyddi ym Mhrifysgol Llundain ac wedyn yn amgueddfa’r Ashmolean yn Rhydychen.

Yno y cyfarfu a phriodi y llenor, bardd ac ysgolhaig J Gwyn Griffiths a symud i Gymru gan fyw yn  gyntaf yn y Pentre, Rhondda, ac wedyn yn Y Bala ac Abertawe.

Dysgodd y Gymraeg yn rhugl gan ei gwneud yn iaith ei haelwyd a chyhoeddodd yn helaeth yn yr iaith gan ddod  yn adnabyddus am ei nofelau a’i storïau, yn ogystal ag am ei diddordeb mewn archaeoleg ac, yn arbennig, Eifftoleg. a magodd ddau o blant yn Gymry pybyr, sef Heini Gruffudd, awdur Yr Erlid, a Robat Gruffudd, perchennog gwasg y Lolfa.

Bu blynyddoedd y rhyfel yn rhai arbennig o ddirdynnol gyda’i mam yn marw yng ngwersyll caethiwo Ravensbruck a’i brawd, a oedd yn feddyg, yn gorfod dianc i Sweden.

• Yr Erlid: Hanes Kate Bosse-Griffiths a’i theulu yn yr Almaen a Chymru adeg yr Ail Ryfel Byd.  Lolfa. £9.95