
11/11/2005
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 332
Duration: 05:38
Litir 332: Tormod MacLeòid
Nuair a nochd Tormod MacLeòid mu choinneamh seisean na h-Eaglais cha do ghèill e. Cha do ghèill am ministear, an t-Ollamh Ros, nas mò. Thugadh fichead là do Thormod mus cailleadh e a dhreuchd mar thidsear. Choisich Tormod a-mach às an taigh.
Ach cha deach e fada. Bha uisge mòr air a bhith ann fad an là agus bha tuil san abhainn faisg air a’ mhansa. Chan fhaigheadh Tormod a-null. Thàinig an oidhche. Bha Tormod bog fliuch. Cha b’ urrainn dha càil a dhèanamh ach tilleadh don mhansa. Fhuair e a-steach don chidsin gun fhiosta do dhuine agus bha e ann a sin greis. Ach chaidh a lorg le searbhant.
Thug am ministear cuireadh dha tighinn don t-seòmar-shuidhe far an robh e fhèin is a bhean, feadhainn eile, agus fear de na h-èildearan a bh’ air a bhith ga cheasnachadh tron là. Bha Tormod air a nàrachadh. Ach cha b’ urrainn dha a bhith mì-mhodhail. Agus chaidh fàilte chrìdheil a chur air. Fhuair e cuid oidhche anns a’ mhansa. Fhad ’s a bha seo a’ tachairt bha a bhean Màiri a’ coiseachd an naoi mìle don abhainn, agus i a’ gabhail dragh nach robh sgeul air an duine aice. Fhuair i fhèin cuid oidhche le nàbaidh a’ mhinisteir air taobh eile na h-aibhne bhon mhansa.
Às dèidh fichead là chaidh an sgoil a ghlasadh agus bha làithean Thormoid mar thidsear seachad. Bha e fhèin is Màiri airson ’s gum biodh an leanabh aca, Iain, air a bhaisteadh le Ministear Loch Carrainn, an t-Urramach Lachlan MacCoinnich. Choisich iad ceathrad mìle airson a’ bhaistidh. Ach, nuair a ràinig iad Loch Carrann, fhuair iad a-mach gu robh Mgr MacCoinnich airson ’s gun tigeadh Tormod agus an t-Oll. Ros gu rèite. Thug e còmhla sa mhansa aig’ iad. Ach cha do dh’obraich e. Bha cus droch fhaireachdainn ann eatarra airson tighinn gu còrdadh. Chaidh Tormod is Màiri dhachaigh gun Iain a bhaisteadh.
Thòisich Tormod air beachdachadh air eilthireachd a dhèanamh a dh’Ameireagaidh a Tuath. Ach an toiseach bhiodh aige ris na fiachan a bh’ air a phàigheadh. Chaidh e a dh’Inbhir Ùige airson iasgach. Bha tuarastal math aige ann a sin. Ro dheireadh na bliadhna, bha e air na fiachan gu lèir aige a phàigheadh, agus bha e air gu leòr de dh’airgead a shàbhaladh airson Màiri is Iain fhad ’s a bha esan thall thairis. Anns an Iuchar ochd ceud deug ’s a seachd-deug (1817), sheòl e air a Frances Ann a bha a’ dèanamh air Pictou ann an Alba Nuadh.
Bha stoirm mhòr ann fhad ’s a bha iad aig muir agus thòisich an soitheach air uisge a leigeil a-steach. Ged a bha a h-uile fear air bòrd a’ gabhail turas air na pumpaichean, cha robh cùisean a’ dol gu math. Thug an sgiobair a h-uile duine cruinn. Dh’innis e dhaibh gu robh e a’ dol a thilleadh a dh’Èirinn. Bha Tormod gu dubh na aghaidh. Bha esan airson cumail a dol. Chaidh e fhèin is an caiptean a-mach air a chèile, agus a h-uile duine eile gan coimhead. Mu dheireadh thall, fhuair Tormod taic an luchd-shiubhail airson cumail orra gu ruige Alba Nuadh. Ràinig iad Pictou as t-Sultain.
Fhuair Tormod tac far an robh e trang ann a bhith a’ leasachadh na talmhainn. Ach Là na Sàbaid, bhiodh e ri searmonachadh. Cha b’ fhada gus an tug e buaidh mhòr air mòran dhen t-sluagh. “Cò th’ ann an Tormod [MacLeòid]?” sgrìobh fear. “Tha searmonaiche a dh’èirich air a cheann fhèin a tha a’ cumail a-mach nach eil ministear aig Crìosda ann an Eaglais na h-Alba air fad.”
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-chànain na Litreach
Gnàths-cainnt na Litreach
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.